Aanbestedingsinstituut Mobiliteit
Het Aanbestedingsinstituut Mobiliteit (AIM) is opgericht door sociale partners in de taxibranche (KNV, FNV en CNV) om partijen die zorgvervoer inkopen, onder andere gemeenten, provincies en zorginstellingen, te attenderen op belangrijke thema’s voor de branche.
Het zorgvervoer (ook wel doelgroepenvervoer genoemd) wordt door opdrachtgevers via Europese aanbestedingen in de markt gezet, zodat een groot aantal geïnteresseerde vervoerders kunnen meedingen naar de opdracht. Deze aanbestedingen kennen helaas een systematiek die risicovol inschrijven stimuleert, de kans op het krijgen van ‘papieren kwaliteit’ vergroot en de risico’s van wijzigend overheidsbeleid (teveel) bij inschrijvende partijen neerlegt. Hierdoor ligt het risico op het onrendabel exploiteren van contracten op de loer (de vloek van de winnende taxi). Omdat vervoerkosten voor 90% uit vaste lasten bestaan (loon en materieel) ontstaat een tendens om op arbeidsvoorwaarden te gaan concurreren. Dat is een onwenselijke situatie. Goed opgeleide en ervaren werknemers in de bedrijfstak zijn cruciaal. De kwaliteit van het vervoer valt of staat vaak met de ervaring van de gebruiker in de taxi. De chauffeur speelt daar een belangrijke rol in. Daarbij gaat het om een kwetsbare doelgroep, waarvoor je het goed moet, en wilt regelen.
In de voorgaande jaren (2017, 2018) merkten wij op dat in bijna 70% van de door AIM beoordeelde aanbestedingen de prijs een dominante rol speelde bij de gunning van het vervoer. Gelukkig is hier in 2019 een lichte kentering in gekomen. Uit onze analyses blijkt dat dit percentage relatief gezien tot onder de 50% is gedaald. Het vervoer vormt een verlengstuk van de zorg aan een kwetsbare doelgroep en zien deze verschuiving dan ook als een positieve ontwikkeling. Wij hopen dat deze lijn zich de komende jaren doorzet en monitoren daar actief op.
Ook een minder scheve risicoverdeling en goede arbeidsmarktverhoudingen zijn belangrijke thema voor het AIM. De gemiddelde vaste looptijd van een contract bij een Europese aanbesteding is 34 maanden, met uitschieters naar beneden van zelfs 12 maanden. Het ligt niet voor de hand om voor deze korte contracten vast en betrokken personeel aan te nemen. 44% van de 24.000 medewerkers in de branche is dan ook korter dan twee jaar in dienst en werkt op oproepbasis. Ook lange termijn investeringen in nieuwe ( en schone) voertuigen worden door de tendens van kortlopende contracten geremd.
De situatie in het zorgvervoer is goed te vergelijken met die van de thuiszorg waar veel over is gesproken en gepubliceerd. Het gaat in het vervoer om kwetsbare groepen: ouderen, mensen met een beperking, leerlingen en patiënten. Als ondernemers en werknemers onder te grote druk komen te staan, gaat dat ten koste van de kwaliteit van de dienstverlening aan deze kwetsbare groep
